.png)
- تاریخ درج : 1399/02/2
- تعداد بازدید :2784
هماتیت چیست؟
هماتیت یکی از فراوان ترین مواد معدنی موجود روی سطح زمین و پوسته کم عمق زمین است. این ماده نوعی اکسید آهن با ترکیب شیمیایی Fe2O3 است. هماتیت عمدتا در میان سنگ های رسوبی، دگردیسی و آذرین در سرتاسر جهان یافت می شود.
هماتیت به عنوان مهمترین سنگ آهن محسوب می شود. اگرچه درگذشته این سنگ در هزاران نقطه از جهان قابل یافت بود، اما امروزه تقریبا تمام تولید این ماده تنها به چندین ذخایر بزرگ محدود شده که شرکت های دارای تجهیزات مدرن و پیشرفته قادر به استخراج و فرآوری این ماده هستند. معادن هماتیت عمدتا در چین، استرالیا، بزریل، هند، روسیه، ایران، اوکراین، آفریقای جنوبی، کانادا، ونزوئلا و ایالات متحده آمریکا یافت می شود.
هماتیت علاوه بر صنعت حفاری نفت و گاز، کاربردهای فراوان دیگری دارد اما ارزش اقتصادی آنها در مقایسه با اهمیتی که سنگ آهن دارد بسیار ناچیز است. مثلا از هماتیت در تولید رنگدانه، آماده سازی برای جداسازی کانی ها به روش واسطه سنگین، حفاظت در مقابل پرتوهای خطرناک، شن و ماسه و بسیاری محصولات دیگر استفاده می شود.
هماتیت اوئولیتی: اوئولیت ها دانه های ریز کروی هماتیت رسوب شده هستند. نمونه هماتیت فوق حدود 10 سانتی متر است و بزرگترین دانه های اوئولیت در آن با قطر چند میلیمتر هستند
مشخصه های فیزیکی هماتیت
هماتیت ظاهر بسیار گوناگونی دارد. جلای آن ممکن است خاکی، شبه فلزی یا فلزی باشد. گستره رنگ آن از قرمز تا قهوه ای و سیاه تا خاکستری و نقره ای است. هماتیت در ساختارهای مختلفی تشکیل می شود که عبارتند از میکایی، توده ای، کریستالی، خوشه انگوری، رشته ای، اوئولیتی و غیره.
اگرچه هماتیت ظاهر بسیار گوناگونی دارد، اما همیشه رنگ خاکه قرمز تولید می کند. رنگه خاکه قرمز یکی از مهمترین نشانه های تشخیص هماتیت است. هماتیت خاصیت مغناطیسی ندارد و به آهنربای معمولی واکنش نشان نمی دهد. البته بسیاری از نمونه های هماتیت حاوی مگنتیت هستند که جذب آهنربای معمولی می شوند که ممکن است فرد در تشخیص آن دچار اشتباه شده و آنرا مگنتیت یا پیروتیت بپندارد. به همین دلیل برای تشخیص صحیح بایستی سایر مشخصه ها نیز بررسی شود.
با بررسی رنگ خاکه، رنگ قرمز تشخیص مگنتیت را از پیروتیت متمایز می کند. درصورتی که نمونه خاصیت مغناطیسی داشته و دارای رنگ خاکه قرمز باشد، به احتمال زیاد نمونه ترکیبی از مگنتیت و هماتیت است.
رنگ خاکه هماتیت: سنگ هماتیت در رنگ های مختلفی یافت می شود. قرمز، قهوه ای، سیاه، نقره ای و ... یکی از ویژگی های منحصر به فرد هماتیت رنگ خاکه آن است. جالب است بدانید که تمام نمونه های هماتیت رنگ خاکه قرمز ایجاد میکنند. یعنی مثلا سنگ هماتیت نقره ای رنگ است اما رنگ خاکه آن قرمز است. منظور از رنگ خاکه یک ماده معدنی یعنی رنگ پودر آن سنگ که با ساییدن سنگ بر روی صفحه چینی بدون لعاب به حالت پودر میاید. برخی از نمونه های هماتیت رنگه خاکه قرمز براق و برخی دیگر قرمز مایل به قهوه ای ایجاد می کنند. در هنگام آزمایش یک نمونه هماتیت با جلای فلزی دقت بالایی نیاز است. چراکه این نوع هماتیت شکننده بوده و در هنگام سایش مقداری خرده سنگ به همراه خاکه ها باقی می گذارد. باید توجه داشت که این خرده سنگ ها پودر نیستند بلکه تکه های کنده شده از سنگ هستند. بنابراین در تشخیص رنگ خاکه ابتدا این ذرات بایستی با آرام تکان دادن صفحه یا با استفاده از یک فرچه از روی صفحه چینی تمیز شوند.
در تصویر روبرو نمونه ای از هماتیت با جلای فلزی را مشاهده می کنید. خاک های سمت چپ از ذرات و خرده سنگ ها پاکسازی شده و می توان دید که رنگ خاکه این نوع هماتیت قرمز مایل به قهوه ای است. خاکه های سمت راست هنوز حاوی ذرات و خرده سنگ هستند و لذا رنگ خاکه حقیقی را نشان نمی دهند و برای تشخیص رنگ بایستی این ذرات جداسازی شوند.